Groepsets
Welke groepset moet ik kiezen?
Om comfortabel te kunnen fietsen moet je kunnen schakelen. Er zijn veel verschillende soorten schakelsystemen, ook wel groepset genoemd, te vinden. Onder een groepset valt de shifters, de derailleurs, de casette, de ketting, het crankstel met de voorbladen en de remmen (niet de remschijven bij schrijfremmen). Deze zijn vooral onder te verdelen in de meest bekende Shimano, en de wat minder bekende Sram en Campagnolo. Bij veel van deze merken maken ze onderscheid tussen MTB en weg/gravel (wat ook op een crosser vaak zit). Deze zullen apart behandeld worden. In deze guide komen de verschillende prijsklassen binnen die 3 systemen aan bod. Verder wordt nog behandeld hoeveel tandwielen voor en achter handig/nodig zijn.
- Shimano
- Sram
- Campagnolo
- Gravel specifieke groepen
- Verschil tussen de 3
- Elektronisch schakelen
- Schakelbereik
1. Shimano
Shimano is het bekendste merk binnen de schakelsystemen. Dit merk heeft voor iedere prijsklasse een groepset. Deze verschillen vooral in schakelsnelheid, duurzaamheid en gewicht.
Crossfiets:
Hieronder een overzicht van de verschillende groepen met oplopende prijs:
Groep | Prijsklasse | Kwaliteit |
Claris | € | ** |
Sora | € | ** |
Tiagra | €€ | *** |
105 | €€€ | **** |
Ultegra | €€€€ | ***** |
Durace | €€€€€ | ***** |
De Claris, Sora en Tiagra groepen zijn instapgroepen die niet al te veel kosten en voor de beginnende fietser goede prestaties leveren. Deze groepen zijn voor op een offroad fiets vaak al een goede keuze omdat op een crossfiets je de onderdelen eerder moet vervangen en deze dus goedkoper zijn. Wel slijten de goedkopere groepen iets sneller.
De 105 groep is een goed tussenmodel tussen de goedkopere en duurdere groepen. Deze groep levert goede prestaties en is nog niet al te duur.
Tussen Ultegra en Durace zit niet veel verschil. Het verschil tussen deze twee groepen zit vooral in het gewicht. Hier zal je niet veel van merken in de schakelprestaties. Dus tenzij je op hoog niveau wedstrijden wil rijden zal Durace niet nodig zijn. Van deze twee groepen zijn ook elektronische schakelsets verkrijgbaar, genaamd Di2. Hierover later meer.
Mountainbike:
Hieronder zijn de verschillende groepen te zien met oplopende prijs:
Groep | Prijsklasse | Kwaliteit |
Alivio | €€ | ** |
Deore | €€ | *** |
SLX | €€€ | **** |
Deore XT | €€€€ | **** |
XTR | €€€€€ | ***** |
De Alivio en de Deore zijn op de MTB de instapgroepen (vergelijkbaar met de Claris, Sora en Tiagra). Deze zijn goed voor mensen die een of twee keer per week gewoon lekker in het bos willen knallen. Deze groepen hebben een goede prijs-kwaliteitverhouding voor ‘beginnende’ (en ook al iets meer gevorderde) MTB’ers.
De SLX groepset is ook hier een goede middenweg tussen het duurdere en goedkopere materiaal. Deze groep schakelt erg goed (ook onder druk), maar is iets zwaarder en slijt sneller dan zijn duurdere broertjes.
Ook bij de MTB zit er niet veel verschil tussen de (Deore) XT en de XTR behalve het gewicht. Ze schakelen allebei erg goed en zijn gericht op wedstrijdrijders of fietsers met een hoog budget.
2. Sram
Sram is na Shimano wel het meest gebruikte merk als groepset. Ook hierbij zijn er verschillende lijnen voor de weg/gravel/cross en MTB.
Crossfiets:
Groep | Prijsklasse | Kwaliteit |
Apex | € | ** |
Rival | €€ | **** |
Force | €€€ | ***** |
Red | €€€€ | ***** |
De Apex is de instapgroep bij Sram. Deze schakelt prima en is wat zwaarder, maar is goed voor een beginnende crosser of iemand die niet zo veel geld uit wil geven.
De Rival groep komt al in de buurt van de duurste groepen, maar is nog net iets zwaarder en net iets minder snel/nauwkeurig bij het schakelen. Wanneer je geen wedstrijden gaat rijden is dit zeker een groep om aan te raden omdat de prijs-kwaliteitverhouding erg goed is.
De Force en Red groep zijn de beste, maar ook duurste groepen. Ook hierbij is weer de Red iets lichter dan de Force, maar verder zijn ze vrijwel gelijk qua prestaties. Van deze twee groepen is ook elektronisch schakelen beschikbaar, wat eTAP heet.
MTB:
Hieronder de groepsets met hun prijsklasse en kwaliteit:
Groep | Prijsklasse | Kwaliteit |
SX | € | ** |
NX | €€ | *** |
GX | €€€ | **** |
X01 | €€€€ | ***** |
XX1 | €€€€€ | ***** |
De SX en NX groep zijn beide instapmodellen. Voor een goede prijs heb je al relatief goede onderdelen. Deze zijn dan wel iets zwaarder dan van de andere groepen, maar schakelen prima.
De GX groep is een iets duurder model met een goede prijs-kwaliteit verhouding voor de iets meer fanatieke fietser.
De X01 en XX1 zijn de twee duurste modellen. Deze schakelen beter, maar zijn dus ook een stuk duurder. Het verschil tussen deze twee is dat de XX1 lichter is, maar de X01 is iets sterker. Bij deze groepen heb je ook de optie voor elektronisch schakelen, wat AXS heet.
3. Campagnolo
Dit is een iets minder bekend Italiaans merk. Dit merk is over het algemeen wat duurder dan Shimano of Sram.
Crossfiets:
Groepen in oplopende prijsklasse:
Groep | Prijsklasse | Kwaliteit |
Centaur | €€€ | *** |
Potenza (Athena/Veloce) | €€€€ | **** |
Chorus | €€€€ | **** |
(Super) Record | €€€€€ | ***** |
De Centaur is voor een instapmodel al vrij duur. Het is dan ook al wel van aardig goede kwaliteit.
Potenza is een vrij nieuwe groepset (uit 2016) en vervangt Athena en Volce. Die laatste twee zijn niet meer nieuw verkrijgbaar, maar zouden nog wel op tweedehands fietsen kunnen zitten. Het is een groepset met goede kwaliteit en lichtgewicht onderdelen. Wel een beetje aan de dure kant.
De Chorus groep zit qua kwaliteit net iets onder de beste groepen, maar is wel al erg goed. Deze is ook verkrijgbaar met elektronisch schakelen, hier EPS genoemd.
De Record en Super Record groepen zijn het beste wat er te verkrijgen is. Deze zijn dan ook wel erg duur, maar schakelen erg goed. Het verschil tussen de groepen is dat de Super Record lichter is. Deze twee zijn ook in elektronische varianten te verkrijgen.
4. Gravel specifieke groepen
Naast de bovenstaande groepen zijn er ook gravel specifieke groepen. Deze zijn speciaal gemaakt tussen groepen voor op de racefiets en op de MTB in. Deze groepen heten GRX en Ekar van respectievelijk Shimano en Campagnolo. Van de GRX heb je drie verschillende lijnen die in oplopende getallen meer beter en duurder worden. Hierbij komt de duurste overeen met Ultegra en de goedkoopste met Tiagra. Een groot voordeel van de Ekar groep is dat deze een cassette met 13 tandwielen heeft (hierover verderop meer). De Ekar groep heeft maar een versie en die heeft een goede prijs-kwaliteit verhouding te vergelijken met de Potenza.
5. Verschil tussen de 3 groepen
De 3 groepen zijn allemaal goed te gebruiken en hebben verschillende modellen voor verschillende wensen. Op zich zit er niet veel verschil tussen de groepen maar een overzicht voor welke groep van Sram overeenkomt met een andere groep van Shimano of Campagnolo is handig:
Shimano | Sram | Campagnolo |
Claris/Sora | ||
Tiagra | Apex | Centaur |
105 | Rival | Potenza |
Ultegra | Force | Chorus |
Durace | Red | Record |
Super Record |
Bij de MTB lijnen van Shimano en Sram zijn de modellen met dezelfde prijsklasse redelijk met elkaar te vergelijken.
Wat nog wel handig is om te weten is dat omdat Campagnolo een minder bekend merk is, er vaak ook minder makkelijk onderdelen van te vinden zijn, waardoor het langer kan duren voordat je nieuwe onderdelen binnen hebt bij reparaties.
Een verschil bij de elektronische groepen is dat bij Sram eTAP de groep niet alleen elektronisch maar ook draadloos is. Hierdoor lopen er alleen nog kabels naar je remmen en niet meer naar de derailleurs. De derailleurs kan je afstellen met een app.
Nog een verschil is de vorm van de shifters. Deze verschilt tussen de merken. Welke vorm je fijn vindt hangt vooral af van persoonlijke voorkeur. Het kan dus fijn zijn om binnen hetzelfde merk te blijven als je hier goede ervaringen mee hebt. Dit is echter vooral wat je zelf fijn vindt.
6. Elektronisch schakelen
Bij veel van de duurdere modellen is er de optie om voor elektronisch schakelen te kiezen. Hierbij wordt geen gebruik meer gemaakt van kabels om te schakelen. Wel is er voor veel varianten (behalve de eTAP van Sram) nog een draad nodig om het elektronische signaal over te brengen. Het is dus niet draadloos. Een voordeel van elektronisch schakelen is dat het sneller, soepeler en preciezer is. Doordat het niet meer mechanisch is kunnen de derailleurs makkelijk goed afgesteld worden en omdat er geen kabels zijn zullen deze niet uitrekken en zal het dus goed blijven. Een klein nadeel is dat hij wel opgeladen moet worden. Dit hoeft echter maar eens in de paar honderd kilometer. Elektronisch schakelen maakt het wel duurder, maar als je het ervoor over hebt kan het een fijne upgrade zijn.
7. Schakelbereik
Door de grootte van je tandwielen voor en achter heb je een bepaald schakelbereik. Verschillen in bereik komen ook voort uit het aantal tandwielen voor en achter. Zo kan je voor 1, 2 of 3 (al komt 3 niet veel meer voor) bladen hebben en varieert het achter van 9 tot 13. Het aantal tandwielen achter wordt ook wel speed genoemd. Dus bij 11 tandwielen achter heb je een 11-speed cassette. Het aantal tandwielen voor wordt aangegeven met 1X of 2X (of dus 3X). Dit wordt uitgesproken als 1 by of 2 by. Er zijn veel opties voor combinaties van aantal tandwielen. Het meest voorkomende is 2X10, 2X11, 1X12 of 1X13.
Het voordeel van een 1X is dat je geen voorderailleur meer nodig hebt. Dit scheelt in gewicht en zorgt ervoor dat je nooit schakelproblemen hebt voor. Een nadeel is dat je dan wel minder opties hebt voor je versnellingen. Wanneer je met je crosser of MTB ook nog veel op de weg of op gravelwegen fietst kan het fijn zijn om precies in de juiste versnelling te zitten. Dan kan het fijner zijn om een 2X te kopen, omdat hierbij de sprongen tussen de tandwielen achter kleiner zijn. Tegenwoordig zijn vaak zowel 1X als 2X geschikt voor alle typen offroad omdat de cassettes steeds groter worden.
Het voordeel van een 13-speed tegenover een 10- of 11-speed cassette is dat je vaak een net iets groter bereik van versnellingen hebt omdat bij de 13-speed nog extra tandwielen zijn toegevoegd (vaak aan de kant van de lichte versnellingen). Hierdoor kan je lichter fietsen zonder dat je inboet op je zwaarste versnelling of de grootte van de stappen tussen je versnellingen. Tegenwoordig is 11-speed gangbaar bij een 2X en een 12- of 13-speed is gangbaar bij een 1X, al komen ook andere combinaties voor.
